🐯 Tajga Sąsiaduje Od Północy Ze Strefą

Co to jest i gdzie występuje?Tajga to borealne lasy szpikowe występujące w północnej części Ameryki Północnej (Kanada), Europy oraz Azji w obrębie klimatu umiarkowanego chłodnego. Tajgę w większości porastają lasy szpikowe oraz w niewielkim stopniu lasy liściaste(głównie brzozy).Na północy tajga sąsiaduje przez obszar zwany lasotundrą z tundrą a na południu z lasami liściastymi albo ze strefą stepową. Tajga Eurazji rozciąga się 9000 km z zachodu na wschód od półwyspu Skandynawskiego do Oceanu zajmuje większość obszaru Syberii oraz znaczne obszary Niżu Wschodnioeuropejskiego i Półwyspu Fennoskandzkiego. Na północy przechodzi stopniowo w lasotundrę i tundrę, na południu w lasy liściaste lub lasostepy (step).Tajga w zależności od położenia różni się nieco składem gatunkowym, w części europejskiej dominuje świerk zwyczajny, sosna zwyczajna i brzoza brodawkowa, dalej na wschód rośnie jodła syberyjska, świerk syberyjski, limba syberyjska, a następnie modrzew. W runie występują borówki, wrzos, bażyna, a także liczne mchy i zamieszkuje bogata fauna, ze szczególnie cennymi dla myśliwych zwierzętami futerkowymi. Należy do obszarów w niewielkim stopniu użytkowanych gospodarczo (myślistwo, rybołówstwo, pozysk drewna) oraz stosunkowo słabo przekształconych przez człowieka. Niekiedy nazwę tajga rozciąga się na lasy szpilkowe Ameryki Północnej, występujące w Kanadzie i na Alasce. KlimatTajga ma klimat kontynentalny. Zimy są długie i chłodne (dlatgeo śnieg zalego tam do połowy wiosny). Lata są krótkie i ciepłe (suche). (Stąd obszary te nie są użytkowane i to wyjaśnia słaby stan zaludnienia). W większej części strefy lasów iglastych, występujecwieczna zmarzlina. Grunt jest bardzo głęboko zamarznięty i latem tylko rozmraża się na głębokość 1m. Wieczna zmarzlina uniemożliwia odpływanie wód opadowych, co sprzyja tworzeniu się rozległych obszarów klimat północnych lasów iglastych charakteryzuję się krótkim, ciepłym,krótkim, latem oraz długą, mroźną zalega tam do połowy wiosny. Latem, w lipcu średnia temperatura wynosi od 10C do 20C, a zimą, w styczniu od 10C do 50C. Powodem tych zimowych mrozów jest napływanie zimnego powietrza arktycznego z północy. W znaczącej części w strefie północnych lasów iglastych występuje wieczna zmarzlina (162). Oznacza to, że grunt jest bardzo głęboko zamarznięty, tylko latem rozmarza się do głębokości ok. 1 metra. Uniemożliwia ona wsiąkanie wód opadowych oraz sprzyja tworzeniu się rozległych terenów bagien. Dlatego obszary te nie są użytkowane i jest tam słaby stan go wiele rzek i jezior. Także tutaj występują liczne jeziora polodowcowe (zagłębienia w terenie, które powstają po ustąpieniu lodowca i wypełnieniu się wodą). Latem nad bagnami oraz wodami, pojawiają się niezliczone chmary komarów. Samice komarów atakują grupami dziko żyjące tu ssaki, zwierzęta domowe a także i floraFlora:- modrzewie: tracą igły jesienią i, podobnie jak drzewa liściaste zapadają w głęboki sen. -borówki, grzyby i mchy: rosną obficie w warstwie runa leśnego - mech torfowiec: zajmuje obszaru tajgi, rośnie na terenach bagnistych.(borówki, grzyby, mchy, sosna, jodła, modrzew, świerk, limba, brzoza )Fauna:a) ptaki owadożerne: sikorka b) ptaki wszystkożerne: głuszec c) ptaki roślinożerne: jemiołuszka d) ptaki drapieżne: jastrząb, krogulec e) ssaki roślinożerne: łoś f) drapieżniki: łasice, gronostaje, borsuki, rosomaki, rysie, lisy, wilki, niedźwiedzie (łoś, łasica, gronostaje, wiewiórki, rosomaki, borsuk, rysie, lisy, wilki, niedźwiedzie, renifery, sikory, jemiołuszki, głuszec, krogulec, jastrzębie i owady spokrewnione z osami i pszczołami.)GospodarkaZ powodu chłodnego klimatu, który panuje w strefie północnych lasów iglastych, strefa ta jest bardzo słabo zaludniona. Klimat ten nie stwarza sprzyjających warunków dla życia ludzi i dla gospodarki rolnej. Największym bogactwem tajgi jest drewno. Owa strefa dostarcza przeważającą część drewna zużywanego na świecie, wykorzystywanego do produkcji papieru. Za najbogatszy obszar pod tym względem uważana jest Syberia. Syberia to część Rosji położona w Azji Północnej (w znacznej część pokryta jest tajgą). Dziś wydobywa się tam ropę naftową, węgiel, złoto i rudy metali. W tajdze powstały miasta, w których rozwinął się przemysł. Pomimo tego większa część lasów iglastych zachowała się w nienaruszonym stanie. Bardzo popularne jest tu także łowiectwo. Od wieków polowano tu na gronostaje, lisy oraz inne zwierzęta futerkowe, bardzo podobnie jest w Kanadzie i na Alasce. Ze względu na determinowany warunkami klimatycznymi charakter lasu, tajgę można podzielić na północną, środkową i południową. Tajga północna, która jest mało produktywna i uboga (mało zróżnicowana) stopniowo przechodzi ku południowi w drzewostany zasobniejsze, z większym udziałem gatunków liściastych. W tajdze południowej, oprócz brzozy, osiki czy olszy, spotyka się także klon, lipę, wiąz, jesion, a nawet znacznemu ograniczeniu cięć, powierzchnia lasów w tym olbrzymim kraju zaczęła się powoli zwiększać. Zaobserwowano także stopniowe ograniczanie emisji toksycznych związków do atmosfery, co bez wątpienia z dalszej perspektywie podniesie zdrowotność drzewostanów. Niektóre, optymistyczne prognozy zakładają, że w 2010 roku lasy tego kraju stanowić będą około 30% zasobów leśnych świata. Tajga syberyjska to także 80% "pokładów" drewna w Rosji co było i jest bezkarnie wykorzystywane przez przemysł papierniczy, na potrzeby którego wycina się wielkie połacie borealnych lasów iglastych. Na dużą skalę zabija się również zwierzęta futerkowe często występujące w tajdze. Ich futro jest następnie przemycane do Europy zachodniej gdzie można za nie uzyskać dobrą realnymi zagrożenia mi dla środowiska naturalnego syberyjskich borealnych lasów iglastych są wycieki ropy naftowej - trudne do opanowania i niszczące duże połacie ziemi na raz (wiąże się z nimi również ryzyko pożarów); trujące substancje unoszące się w powietrzu (ich stężenie w rejonie Krasnojarska 50 razy przekracza dopuszczalne normy bezpieczeństwa. Terytorialne kompleksy produkcyjne wydalają do atmosfery ogromne ilości pyłów i trujących gazów. Dla przykładu roczny opad pyłów, w rejonie Aczyńska wynosi w przeliczeniu na mieszkańca 10 w najbliższym czasie nie zostaną podjęte działania mające na celu zmniejszenie poziomu zanieczyszczenia środowiska tajgi syberyjskiej i zatrzymanie procesu jej degradacji, na co się nie zanosi, to w niedalekiej przyszłości flora

Tunel Starorynczany fot. Daniel Jach Stary Rynek – plac znajdujący się w środkowo-północnej części Łodzi. Stary Rynek ma formę dużego placu o

^{Slides: 10 Download presentation TAJGA Tajga, borealne lasy iglaste Lasy szpilkowe występujące w północnej części Azji (Syberia, Sachalin, Kamczatka, Hokkaido) oraz Ameryki Północnej (Alaska i Kanada), Europy (Półwysep Skandynawski, Karelia, północnowschodnia część Niziny Wschodnioeuropejskiej ), w obrębie klimatu umiarkowanego chłodnego na półkuli północnej. Termin "tajga" stosowany bywa w odniesieniu do całej formacji roślinnej na wszystkich kontynentach lub tylko dla lasów borealnych Eurazji. W takim ujęciu lasy Ameryki Północnej określane są mianem borealnego lasu iglastego. Tajgę w większości porastają lasy iglaste oraz, w niewielkim stopniu, lasy liściaste. Gatunki liściaste są częstsze na obrzeżach lasów, pożarzyskach, nad brzegami rzek i na bagnach. Większy udział gatunków liściastych daje się zauważyć także na obszarach przymorskich, gdzie klimat jest znacznie łagodniejszy. Na północy tajga sąsiaduje przez obszar zwany lasotundrą z tundrą, a na południu z lasami liściastymi albo ze strefą stepową. Dosyć rozległy obszar Europy Środkowej i Wschodniej zajmuje boreo-nemoralna strefa przejściowa, charakteryzująca się mozaikowatością formacji leśnych. Strefa ta ciągnie się od południowej Szwecji, poprzez kraje nadbałtyckie, aż po góry Uralu. W jej południowych rejonach przeważają lasy liściaste, natomiast na północy dominują lasy iglaste. W rejonie zachodnim, gdzie występują lepsze gleby, występują głównie drzewostany dębowe z domieszką buka. W Europie Wschodniej dominującą rolę w składzie lasów borealnych odgrywa natomiast sosna. Podobnie mieszany charakter mają formacje na Dalekim Wschodzie. W zachodniej części Ameryki Północnej borealne lasy iglaste przechodzą w iglaste lasy górskie lub nadmorskie (deszczowe lasy strefy umiarkowanej). W uproszczonych klasyfikacjach formacji roślinnych wszystkie te lasy iglaste bywają łączone jako jeden biom, mimo znacznych różnic klimatycznych. Tajga Euroazji rozciąga się 9000 km z zachodu na wschód, od półwyspu Skandynawskiego do Oceanu Spokojnego. Występuje tam krótkie, ciepłe lato i długa, mroźna, śnieżna zima. W większej części strefy lasów iglastych występuje wieczna zmarzlina. Grunt jest bardzo głęboko zamarznięty i tylko latem rozmraża się na głębokość 1 m. Wieczna zmarzlina uniemożliwia odpływanie wód opadowych, co sprzyja tworzeniu się rozległych obszarów bagiennych. Cechy krajobrazu; Lasy wielogatunkowe, lasy jednogatunkowe, lasy iglaste, wieczna zmarzlina, obszary bagienne, jeziora polodowcowe. Wyróżnić można dwa typy tajgi eurazjatyckiej: tajgę ciemną – występuje głównie w Europie i Zachodniej Syberii, ale także wyspowo na obszarze całej Syberii. Budowana jest przez gatunki wyższe, rosnące gęściej (świerk syberyjski, jodła syberyjska, limba syberyjska), ma stosunkowo bogate runo krzewinkowe, tajgę jasną – występuje we Wschodniej Syberii i północnej Europie. Budowana jest przez gatunki niższe, rosnące rzadziej (modrzew dahurski, sosna zwyczajna), runo ma ubogie, chrobotkowe. Na fizjonomię i ekologię roślinności tajgi duży wpływ mają naturalne zaburzenia (wiatrołomy, pożary, powodzie), gdyż wiele gatunków drzew, zwłaszcza tajgi jasnej, wykazuje cechy pirofityczne – np. posiada grubą, łuszczącą się korkową korę. Przykłady tajgi występującej na świecie; Tajga na Alasce Tajga europy Tajga w Kanadzie Tajga na Syberii Fauna Tajgi; W ciągu krótkiego lata w lasach tajgi pojawiają się duże ilości komarów. Poza wieloma gatunkami owadów żyją tam także liczne ptaki: sikory, jemiołuszki, głuszce, krogulce i jastrzębie. Niektóre z nich, np. jemiołuszki, uciekają przed zimą, odlatując na południe, do strefy lasów liściastych. Na obszarze tajgi spotyka się wędrujące stada reniferów. Występuje tam także wiele innych gatunków ssaków, takich jak łosie, łasice, gronostaje, wiewiórki, rosomaki, borsuki, rysie, lisy, wilki, niedźwiedzie i kuny. Niektóre z nich, np. rosomaki i niedźwiedzie brunatne, na okres zimy zapadają w stan odrętwienia. Głuszec Jastrząb Renifer Łoś Gronostaj Rosomak Niedźwiedź brunatny Wilk Flora Tajgi; Na obszarach tajgi rosną głównie drzewa iglaste: świerki, sosny limby, jodły syberyjskie, modrzewie, lecz także – najczęściej drobnolistne – liściaste: brzozy, osiki, olsze, jarzęby. Drzewa szpilkowe są bardzo dobrze przystosowane do panujących tu warunków klimatycznych. Mogą rosnąć aż do tych obszarów, na których zaledwie przez 30 dni w roku średnia temperatura przekracza 10 °C, a w dwóch następnych miesiącach nie ma mrozu. Gruba, woskowa okrywa szpilek chroni je przed mrozami. Drzewostany w borealnej strefie lasów iglastych półkuli północnej są z reguły jednowarstwowe, zwarte, ciemne, albo też zbudowane dość luźno. Im dalej na północ, tym są one bardziej luźne i bardziej ubogie gatunkowo. Luźna forma tych lasów związana jest przede wszystkim ze zmianą pokroju koron drzew, które na tych szerokościach geograficznych są węższe, bardziej strzeliste. Ma to swoje ekologiczne uzasadnienie, gdyż wąskie i wysokie korony pozwalają na lepsze wykorzystanie promieni słonecznych podczas niskiego położenia słońca. Takie, a nie inne ukształtowanie koron drzew nie powoduje także szkód okiścią śnieżną. Warstwa krzewów w borealnych lasach iglastych jest bardzo słabo wykształcona. Składają się na nią przeważnie pojedyncze egzemplarze młodych drzewek, ale najczęściej reprezentowany jest jałowiec. W runie występują liczne gatunki grzybów, mszaków, mchów oraz rośliny z rodziny wrzosowatych: borówka, żurawina błotna, gruszyczka. Aspekt klimatu Tajga leży w klimacie strefy umiarkowanej chłodnej. Cechą charakterystyczną tej strefy jest okres krótkiego, ale chłodnego lata oraz okres długiej, mroźnej zimy. Średnia temperatura miesięczna w lipcu waha się w granicach od 10 - 20 stopni Celsjusza, zima temperatura średnia miesięczna może spadać do wartości -10 do -50 stopni Celsjusza. Zimne powietrze arktyczne z północy jest czynnikiem warunkującym taki duży spadek temperatur i długie mrozy. Cecha charakterystyczna gleby tajgi jest występowanie wiecznej zmarzliny - głębokie przemarzniecie gruntu powoduje słabą eksploatacje tego terenu pod zabudowę. Rozmarznięciu ulega jedynie zewnętrzna warstwa o grubości 1 metra, czyli warstwa czynna - wtedy to powstaje niezliczona ilość błota, domy muszą być budowane na palach by nie zapadły się w te błoto i nie uległy zniszczeniu. Zamarznięty grunt uniemożliwia infiltracje wody do podłoża, co wiąże się z jej zaleganiem na powierzchni - taka jest przyczyna tworzenia się rozległych bagien na obszarze tajgi. Aspekt gospodarczy; Chłodny klimat panujący w tym rejonie kuli ziemskiej nie sprzyja osadnictwu ani egzystencji ludności. W związku z tym obszar ten jest jeszcze słabo zurbanizowany. Największy dochód ludności dostarcza wyrąb drewna - to stąd czerpany jest materiał do produkcji papieru na całym globie ziemskim. Głównie jest on sprowadzany z Syberii, - czyli północnej części Rosji. Syberia słynie również dziś z eksploatacji bogatych złóż ropy naftowej, węgla, złota i rud metali. Tylko ten obszar charakteryzuje się ogromnym udziałem terenów zurbanizowanych o specjalizacji przemysłowej. Mimo to zachowało się jeszcze wiele nieprzebytych i niepoznanych przez człowieka połaci lasów, które są ostoją zwierząt i roślin syberyjskich. Drugim środkiem dochodu jest również łowiectwo. Ofiarą tego staje się duża liczba gronostajów, lisów i innych zwierząt futerkowych, głownie w Kanadzie i na Alasce. Jest to bardzo szkodliwe i zagraża przeżyciu wielu gatunków zwierząt. Gleby tajgi; Zespół gleb strefowych pasa umiarkowanego chłodnego (borealnego); dzielą się na 2 podzespoły: marzłociowe (na które decydujący wpływ ma dość płytko zalegająca wieczna zmarzlina) i bezmarzłociowe (wieczna zmarzlina jest położona głębiej); występują w północnej Eurazji, północnej części Ameryki Północnej i południowej części Ameryki Południowej; w większości są pokryte borealnymi lasami iglastymi (tajga).}

Na północy tajga sąsiaduje przez obszar zwany lasotundrą z tundrą a na południu z lasami liściastymi albo z ze strefą stepową. Tajga Eurazji rozciąga się 9000 km z zachodu na wschód od półwyspu Skandynawskiego do Oceanu Spokojnego. Występuje tam krótkie ciepłe lato i długa, mroźna, śnieżna zima.

Transcript Tajga 2 TAJGA Lasy szpilkowe występujące w północnej części Azji (Syberia, Sachalin, Kamczatka, Hokkaido) oraz Ameryki Północnej (Alaska i Kanada), Europy (Półwysep Skandynawski, Karelia, północnowschodnia część Niziny Wschodnioeuropejskiej ), w obrębie klimatu umiarkowanego chłodnego na półkuli północnej. Termin "tajga" stosowany bywa w odniesieniu do całej formacji roślinnej na wszystkich kontynentach lub tylko dla lasów borealnych Eurazji. W takim ujęciu lasy Ameryki Północnej określane są mianem borealnego lasu iglastego. Tajgę w większości porastają lasy iglaste oraz, w niewielkim stopniu, lasy liściaste. Gatunki liściaste są częstsze na obrzeżach lasów, pożarzyskach, nad brzegami rzek i na bagnach. Większy udział gatunków liściastych daje się zauważyć także na obszarach przymorskich, gdzie klimat jest znacznie łagodniejszy. Na północy tajga sąsiaduje przez obszar zwany lasotundrą z tundrą, a na południu z lasami liściastymi albo ze strefą stepową. Dosyć rozległy obszar Europy Środkowej i Wschodniej zajmuje boreo-nemoralna strefa przejściowa, charakteryzująca się mozaikowatością formacji leśnych. Strefa ta ciągnie się od południowej Szwecji, poprzez kraje nadbałtyckie, aż po góry Uralu. W jej południowych rejonach przeważają lasy liściaste, natomiast na północy dominują lasy iglaste. W rejonie zachodnim, gdzie występują lepsze gleby, występują głównie drzewostany dębowe z domieszką buka. W Europie Wschodniej dominującą rolę w składzie lasów borealnych odgrywa natomiast sosna. Podobnie mieszany charakter mają formacje na Dalekim Wschodzie. W zachodniej części Ameryki Północnej borealne lasy iglaste przechodzą w iglaste lasy górskie lub nadmorskie (deszczowe lasy strefy umiarkowanej). W uproszczonych klasyfikacjach formacji roślinnych wszystkie te lasy iglaste bywają łączone jako jeden biom, mimo znacznych różnic klimatycznych. Tajga Euroazji rozciąga się 9000 km z zachodu na wschód, od półwyspu Skandynawskiego do Oceanu Spokojnego. Występuje tam krótkie, ciepłe lato i długa, mroźna, śnieżna zima. W większej części strefy lasów iglastych występuje wieczna zmarzlina. Grunt jest bardzo głęboko zamarznięty i tylko latem rozmraża się na głębokość 1 m. Wieczna zmarzlina uniemożliwia odpływanie wód opadowych, co sprzyja tworzeniu się rozległych obszarów bagiennych. Cechy krajobrazu; Lasy wielogatunkowe, lasy jednogatunkowe, lasy iglaste, wieczna zmarzlina, obszary bagienne, jeziora polodowcowe. Wyróżnić można dwa typy tajgi eurazjatyckiej: tajgę ciemną – występuje głównie w Europie i Zachodniej Syberii, ale także wyspowo na obszarze całej Syberii. Budowana jest przez gatunki wyższe, rosnące gęściej (świerk syberyjski, jodła syberyjska, limba syberyjska), ma stosunkowo bogate runo krzewinkowe, tajgę jasną – występuje we Wschodniej Syberii i północnej Europie. Budowana jest przez gatunki niższe, rosnące rzadziej (modrzew dahurski, sosna zwyczajna), runo ma ubogie, chrobotkowe. Na fizjonomię i ekologię roślinności tajgi duży wpływ mają naturalne zaburzenia (wiatrołomy, pożary, powodzie), gdyż wiele gatunków drzew, zwłaszcza tajgi jasnej, wykazuje cechy pirofityczne – np. posiada grubą, łuszczącą się korkową korę. Przykłady tajgi występującej na świecie; Tajga na Alasce Tajga europy Tajga w Kanadzie Tajga na Syberii Fauna Tajgi; W ciągu krótkiego lata w lasach tajgi pojawiają się duże ilości komarów. Poza wieloma gatunkami owadów żyją tam także liczne ptaki: sikory, jemiołuszki, głuszce, krogulce i jastrzębie. Niektóre z nich, np. jemiołuszki, uciekają przed zimą, odlatując na południe, do strefy lasów liściastych. Na obszarze tajgi spotyka się wędrujące stada reniferów. Występuje tam także wiele innych gatunków ssaków, takich jak łosie, łasice, gronostaje, wiewiórki, rosomaki, borsuki, rysie, lisy, wilki, niedźwiedzie i kuny. Niektóre z nich, np. rosomaki i niedźwiedzie brunatne, na okres zimy zapadają w stan odrętwienia. Głuszec Jastrząb Renifer Łoś Gronostaj Rosomak Niedźwiedź brunatny Wilk Flora Tajgi; Na obszarach tajgi rosną głównie drzewa iglaste: świerki, sosny, sosny limby, jodły syberyjskie, modrzewie, lecz także – najczęściej drobnolistne – liściaste: brzozy, osiki, olsze, jarzęby. Drzewa szpilkowe są bardzo dobrze przystosowane do panujących tu warunków klimatycznych. Mogą rosnąć aż do tych obszarów, na których zaledwie przez 30 dni w roku średnia temperatura przekracza 10 °C, a w dwóch następnych miesiącach nie ma mrozu. Gruba, woskowa okrywa szpilek chroni je przed mrozami. Drzewostany w borealnej strefie lasów iglastych półkuli północnej są z reguły jednowarstwowe, zwarte, ciemne, albo też zbudowane dość luźno. Im dalej na północ, tym są one bardziej luźne i bardziej ubogie gatunkowo. Luźna forma tych lasów związana jest przede wszystkim ze zmianą pokroju koron drzew, które na tych szerokościach geograficznych są węższe, bardziej strzeliste. Ma to swoje ekologiczne uzasadnienie, gdyż wąskie i wysokie korony pozwalają na lepsze wykorzystanie promieni słonecznych podczas niskiego położenia słońca. Takie, a nie inne ukształtowanie koron drzew nie powoduje także szkód okiścią śnieżną. Warstwa krzewów w borealnych lasach iglastych jest bardzo słabo wykształcona. Składają się na nią przeważnie pojedyncze egzemplarze młodych drzewek, ale najczęściej reprezentowany jest jałowiec. W runie występują liczne gatunki grzybów, mszaków, mchów oraz rośliny z rodziny wrzosowatych: borówka, żurawina błotna, gruszyczka. Aspekt klimatu Tajga leży w klimacie strefy umiarkowanej chłodnej. Cechą charakterystyczną tej strefy jest okres krótkiego, ale chłodnego lata oraz okres długiej, mroźnej zimy. Średnia temperatura miesięczna w lipcu waha się w granicach od 10 - 20 stopni Celsjusza, zima temperatura średnia miesięczna może spadać do wartości -10 do -50 stopni Celsjusza. Zimne powietrze arktyczne z północy jest czynnikiem warunkującym taki duży spadek temperatur i długie mrozy. Cecha charakterystyczna gleby tajgi jest występowanie wiecznej zmarzliny - głębokie przemarzniecie gruntu powoduje słabą eksploatacje tego terenu pod zabudowę. Rozmarznięciu ulega jedynie zewnętrzna warstwa o grubości 1 metra, czyli warstwa czynna - wtedy to powstaje niezliczona ilość błota, domy muszą być budowane na palach by nie zapadły się w te błoto i nie uległy zniszczeniu. Zamarznięty grunt uniemożliwia infiltracje wody do podłoża, co wiąże się z jej zaleganiem na powierzchni - taka jest przyczyna tworzenia się rozległych bagien na obszarze tajgi. Aspekt gospodarczy; Chłodny klimat panujący w tym rejonie kuli ziemskiej nie sprzyja osadnictwu ani egzystencji ludności. W związku z tym obszar ten jest jeszcze słabo zurbanizowany. Największy dochód ludności dostarcza wyrąb drewna - to stąd czerpany jest materiał do produkcji papieru na całym globie ziemskim. Głównie jest on sprowadzany z Syberii, - czyli północnej części Rosji. Syberia słynie również dziś z eksploatacji bogatych złóż ropy naftowej, węgla, złota i rud metali. Tylko ten obszar charakteryzuje się ogromnym udziałem terenów zurbanizowanych o specjalizacji przemysłowej. Mimo to zachowało się jeszcze wiele nieprzebytych i niepoznanych przez człowieka połaci lasów, które są ostoją zwierząt i roślin syberyjskich. Drugim środkiem dochodu jest również łowiectwo. Ofiarą tego staje się duża liczba gronostajów, lisów i innych zwierząt futerkowych, głownie w Kanadzie i na Alasce. Jest to bardzo szkodliwe i zagraża przeżyciu wielu gatunków zwierząt. Gleby tajgi; Zespół gleb strefowych pasa umiarkowanego chłodnego (borealnego); dzielą się na 2 podzespoły: marzłociowe (na które decydujący wpływ ma dość płytko zalegająca wieczna zmarzlina) i bezmarzłociowe (wieczna zmarzlina jest położona głębiej); występują w północnej Eurazji, północnej części Ameryki Północnej i południowej części Ameryki Południowej; w większości są pokryte borealnymi lasami iglastymi (tajga).

Informacje podstawowe Tajga Tajga innaczej nazywana połnocnymi lasami iglasymi, lub boralnymi lasami iglastymi znajduje się wyłącznie na półkuli północnej. Występuje w Rosji, Kanadzie, USA (tylko Alaska) i w Skandynawi (Szwecja i Finlandia). W zimę na tym obszarze jest mroźno, Na

Geografia Ciekawostki o tajdze Największy na świecie biom lądowy Tajga to borealne lasy składające się głównie ze świerków, sosen i modrzewi oraz w niewielkim stopniu z drzew liściastych. Występuje w północnej części Azji, Ameryki Północnej i Europy, w obrębie klimatu umiarkowanego chłodnego. W większej części strefy lasów iglastych występuje wieczna zmarzlina. Panujące w tajdze trudne warunki uniemożliwiają życie wielu przedstawicielom flory i fauny. Mimo tego żyją tam zarówno rośliny, jak i zwierzęta a nawet ludzie. 1Tajga jest borealnym (północnym) lasem iglastym. Lasy borealne występują na obszarze północnej Europy (Półwysep Skandynawski i Półwysep Kolski, które wraz z Międzymorzem Fińsko-Karelskim tworzą Półwysep Fennoskandzki, północna część Niziny Wschodnioeuropejskiej), północnej Azji (Syberia, Sachalin, Kamczatka) i Ameryki Północnej (Alaska, Kanada). 2Określenie "tajga" używane jest przeważnie do lasów Eurazji. Lasy amerykańskie określa się z reguły mianem borealnych lasów iglastych. 3Tajga zajmuje 11,5% (17 mln km2) powierzchni lądowej Ziemi, ustępując jedynie pustyniom i suchym zaroślom (19% powierzchni lądowej Ziemi). Największe jej obszary znajdują się w Rosji i Kanadzie. W Ameryce Północnej obejmuje większość śródlądowej Kanady, Alaski i części północnych przyległych Stanów Zjednoczonych. W Eurazji obejmuje większość Szwecji, Finlandii, znaczną część Rosji - od Karelii na zachodzie do Oceanu Spokojnego (w tym znaczną część Syberii), znaczną część Norwegii i Estonii, część szkockich wyżyn, niektóre przybrzeżne obszary Islandii oraz obszary północnego Kazachstanu, północnej Mongolii i północnej Japonii (na wyspie Hokkaido). 4Tajgę w większości porastają lasy iglaste oraz w niewielkim stopniu liściaste. Drzewa liściaste częściej występują na obrzeżach lasów, na terenach po pożarze (pożarzyskach), nad brzegami rzek i na bagnach, a także w terenach przymorskich, gdzie klimat jest łagodniejszy. 5Główne gatunki drzew, długość sezonu wegetacyjnego i temperatury różnią się w poszczególnych rejonach występowania tajgi. Lasy borealne Ameryki Północnej to głównie świerk, z niewielkim udziałem sosny w drzewostanie. Dominującym zbiorowiskiem roślinnym są lasy świerkowo-jodłowe z jodłą balsamiczną, modrzewiem amerykańskim, świerkiem białym i czerwonym i żywotnikiem zachodnim, z domieszką brzozy papierowej i topoli osikowej. Skandynawska i fińska tajga składa się mieszanki świerka zwyczajnego z domieszką świerka syberyjskiego, sosny i brzozy. Dominującymi gatunkami w drzewostanie tajgi azjatyckiej są świerk syberyjski, jodła syberyjska, limba syberyjska, sosna zwyczajna, modrzew syberyjski i modrzew dahurski. Domieszką stanowią drzewa liściaste - brzozy, olsze, topola osika, a na południowych obrzeżach także lipa drobnolistna, klon zwyczajny i wiąz wschodniosyberyjska to rozległy las modrzewiowy. 6Tajga w swojej obecnej formie istnieje przez ostatnie 12 000 lat, od początku epoki holocenu. Na północy tajga sąsiaduje poprzez lasotundrę (strefa przejściowa) z tundrą (bezdrzewną formacją roślinną w zimnym klimacie strefy arktycznej na półkuli północnej). Na południu natomiast z lasami liściastymi albo ze strefą stepową. 7Lasy borealne są słabo zróżnicowane pod względem gatunkowym. Drzewostany są zwykle jednopoziomowe i złożone z niewielkiej ilości gatunków drzew szpilkowych, takich jak: świerk (Picea), sosna (Pinus), jodła (Abies) i modrzew (Larix). Z rzadko występujących w tajdze drzew liściastych należy wymienić olchy (Alnus), topole (Populus), brzozy (Betula), jarzębiny (Sorbus), wierzby (Salix). Warstwa krzewów jest słabo wykształcona. Dobrze rozwinięte runo składa się z krzewinek z rodziny wrzosowatych (Ericaceae), mszaków i porostów. 8W tajdze występuje wysoka produkcja pierwotna - około 800 g suchej masy na m2 w ciągu roku, w połączeniu z wolno przebiegającym procesem dekompozycji (mineralizacji). Prowadzi to do akumulacji materii organicznej w podłożu i do wytwarzania grubej warstwy ściółki. Igliwie opadające z drzew znacząco wpływa na proces zakwaszania i bielicowania gleb. 9W tajdze azjatyckiej wyróżnia się dwa typy, różniące się składem gatunkowym - tajgę ciemną i tajgę jasną. Tajga ciemna występuje głównie w zachodniej Syberii (po rzekę Jenisej i jezioro Bajkał). Na północy występują lasy świerkowo-modrzewiowe z domieszką limby syberyjskiej. W środkowej części lasy składają się głównie z limby syberyjskiej, na południu występuje formacja zwana urmanem, o drzewostanie zdominowanym przez świerka syberyjskiego, jodłę syberyjską i limbę syberysjką z domieszką lipy drobnolistnej Tajga jasna (świetlista, świeża) występuje w środkowej i północno-wschodniej Syberii (na wschód od Jeniseju). Tworzy ją modrzew dahurski i świerk syberyjski z domieszką różnych gatunków wierzb i brzozy karłowatej 10Lasy borealne rosną na ubogich glebach bielicowych, które cechuje bardzo kwaśny odczyn (pH 3,0-5,5). W podłożu często występuje wieczna zmarzlina, której górne warstwy częściowo rozmarzają w okresie letnim, tworząc rozległe i grząskie bagna. Znaczne tereny pokrywają gleby torfowe. j0ohUuT. 374 416 357 281 11 90 92 2 327

tajga sąsiaduje od północy ze strefą